“Mene je moj amidža Mensur Memić zaposlio…”, rekao je, između ostalog, ministar turizma i omladine Vlade Srbije i odbornik SDP-a Husein Memić, tokom Druge sjednice Skupštine Grada Novog Pazara, odgovarajući na prozivke opozicije o načinu kako je dobio svoj posao u turističkoj organizaciji tog grada.
Ovakav nastup i potvrda od strane člana Vlade ove zemlje, uživo, sa skupštinske govornice, o tome kako se u ovoj zemlji dolazi do posla, u javnosti je otvorio nikada zatvorenu temu o načinu zapošljavanja, pogotovo u republičkim i lokalnim institucijama i ustanovama.
Za posao u Sandžaku i dalje čekaju ljekari, pravnici, ekonomisti, inženjeri, čak i informatičari. Najveći broj nezaposlenih je onih koji imaju samo završenu osnovnu školu.
Bez obzira što se raspisuju konkursi sa predviđenim uslovima, koji podrazumijevaju i stručnu spremu, konačnu odluku o tome ko će dobiti posao u neku od javnih ustanova ili preduzeća, donosi direktor, na osnovu zakona koju mu to pruža.
U Novom Pazaru, ali šire ne postoji registrovan slučaj da je neki direktor, u posljednjih nekoliko decenija, snosio odgovornost zbog toga što je nekoga nezakonito ili nepravedno zaposlio. Zbog toga što te i takve direktore imenuju političke partije koje čine vlast u republičkom ili lokalnom parlamentu ova pojava je nazvana “stranačko zapošljavanje”.
Još jedan rasprostranjen oblik zapošljavanje je favorizovanje članova familije ili nepotizam, kao u primjeru odlazećeg ministra Memića, koji je to javno priznao.
Javnosti nisu poznati slučajevi pravosnažnih osuđujućih presuda za korupciju prilikom zapošljavanja.
Građani Novog Pazara uglavnom smatraju da je za posao u ovom gradu, pored diplome, potrebna veza i članstvo u nekoj partiji koja ima vlast.
Na tržištu rada u Novom Pazaru, pogotovo kada je riječ o javnom sektoru, na cijeni su poslovi u prosvjeti, raznim državnim službama, opštini i javnim preduzećima, posebno u zdravstvu.
Dugo se špekulisalo da se za posao i “rješenje za stalno” u jednoj takvoj ustanovi davalo po “modelu 3-5-7” (hiljada eura) i, i dalje se špekuliše, te da se, uz veću “cifru” posao dobija preko nekog šaltera ili u nekom ugostiteljskom objektu.
Novi Pazar, kao grad sa mladom populacijom, danas ima preko 23 hiljade nezaposlenih i taj broj, bez obzira što odlaze u inostranstvo, ne opada već dugi niz godina.
Podsjećamo da je, u nastojanju da ograniči mehanizam partijskog zapošljavanja, Republika Srbija usvojila niz antikorupcijskih mjera politike u cilju unaprjeđenja zakonskog okvira i jačanja kontrolnih mehanizama.
Iako je zakonski okvir tek prvi korak u nastojanju da se ograniči dugogodišnji mehanizam partijske podjele „plijena“ u javnom sektoru, praksa je pokazala da taj korak nije dovoljno odlučan.
Unutarstranačka i međustranačka borba za preuzimanje stranačkih pozicija u javnim preduzećima, kao i zapošljavanje lojalnog partijskog kadra, nastavljeno je usled nespremnosti prethodnog Zakona o javnim preduzećima i Zakona o maksimalnom broju zaposlenih u javnom sektoru da na precizan i suštinski način ograniče partizaciju javnog sektora, objavila je SeConS grupa za razvojnu inicijativu je nezavisna organizacija stručnjaka, osnovana sa ciljem da doprinese dugoročnom socio-ekonomskom razvoju i poboljšanju životnih uslova pojedinaca i društvenih grupa u Srbiji i region.
