Nacionalna vijeća manje brojnih naroda i nacionalnih zajednica u Crnoj Gori apeluju na Vladu i nadležne institucije da predstojeći popis stanovništva u Crnoj Gori odgode na određeno vrijeme, u cilju stvaranja adekvatnih uslova za njegovo održavanje, prvenstveno funkcionanih institucija, pune informisanosti građana, uključenosti zainteresovane javnosti i subjekata koji će ovaj proces učiniti transparentnim i inkluzivnim i, nadasve, stabilnog društvenog i političkog ambijenta.
“Smatramo da nadležne institucije nijesu i ne mogu, u predviđenom roku, do 1. novembra, obezbijediti potrebne tehničke pretpostavke, kako bi taj proces tekao bez zastoja i u punom kapacitetu, na šta ukazuje nedostupnost metodologije popisa, neinformisanost opštinskih popisnih komisija, te nezainteresovanost potencijalnih popisivača u pojedinim opštinama. Isto tako, izostala je komunikacija sa građanima, koji su veoma neinformisani kada su u pitanju njihova prava i obaveze tokom sprovođenja popisa, posebno onih koji su odsutni iz svog mjesta prebivališta, zbog sezonskih poslova u nekoj drugoj crnogorskoj opštini, ili onih koji privremeno borave u inostranstvu, u regionu i evropskim zemljama”, ističe se u pismu koje potpisuju predsjednik Bošnjačkog vijeća Suljo Mustafić, predsjednik Nacionalnog savjeta Albanaca u Crnoj Gori Faik Nikal, predsjednik Hrvatskog nacionalnog vijeća Crne Gore Zvonimir Deković, predsjednik Savjeta Muslimana Crne Gore Sabrija Vulić i predsjednik Romskog savjeta u Crnoj Gori Mensur Šaljaj.
Oni smatraju da je veoma važno obezbijediti punu transparentnost i inkluzivnost statističkog istraživanja, omogućiti monitoring procesa, kada su pitanju interesovanja političkih subjekata, nevladinog sektora, kao i predstavnika nacionalnih savjeta brojčano manjinskih naroda i nacionalnih zajednica.
“Imajući u vidu da predstojeći Popis stanovništva u Crnoj Gori, treba iskazati i precizno opisati populaciju naše države, i da će prikupljeni podaci biti korišteni u narednim godinama, a možda i decenijama, kao vjerodostojan izvor u socijalnoj, ekonomskoj i demografskoj sferi, smatramo da treba obezbijediti sve neophodne preduslove da se Popis sprovede na zakonit, cjelovit i detaljan način, uz potpunu slobodu izražavanja građana. Imajući sve ovo u vidu, a posebno da je cio proces popisa planiran za period od 1. do 15. novembra, u vrijeme tranzicije vlasti, kada jednu Vlada u tehničkom mandatu treba da naslijedi nova Vlada, koja još nije formirana, što dovoljno govori o veoma nestabilnom političkom i društvenom ambijentu, jasno je da bi proces popisivanja dodatno pratile nove društvene tenzije koje, sigurni smo, nijesu pogodne za slobodno izjašnjavanje građana”, ukazali su u pismu.
Smatraju da već prisutne političke i društvene tenzije ne treba produbljivati.
“Zato apelujemo na odgovoran odnos svih zainteresovanih strana i spremnost na kompromise, smanjivanje podjela i prevazilaženje razlika, kako bi proces popisivanja protekao na zakonit način i u skladu sa procedurama, u demokratskoj atmosferi i uz punu inkluzivnost, kako niko ne bi dovodio u pitanje održavanje popisa i problematizovao njegove rezultate”, poručili su u pismu.
Stoga, predsjednici nacionalnih savjeta manje brojnih naroda i nacionalnih zajednica, traže i apeluju na Vladu i Upravu za statistiku (Monstat) da još jednom sagleda ukupan kontekst i društveni ambijent povodom najavljenog popisa te, što prije, donese odluku o njegovom odgađanju na određeno vrijeme, dok se ne steknu neophodni institucionalni uslovi da se popis uradi kvalitetno, temeljito, na zakonit i sveobuhvatan način, u demokratskom i stabilnom ambijentu, uz uvažavanje svih društvenih raznolikosti u Crnoj Gori.
“Ujedno apleujemo na sve društvene činioce, političke subjekte, nevladin sektor, medijsku zajednicu, kao i ukupnu javnost i međunarodne zvaničnike da doprinesu deeskalaciji zabrinjavajućih društvenih i političkih tenzija, te smanjivanju političke, nacionalne i vjerske isključivosti i govora mržnje, kako bi našu Crnu Goru učinili stabilnijom i sigurnijom za sve njene građane”, zaključili su u pismu.
