U izvještaju organizacije Fridom haus o “Državama u tranziciji 2023”, kada je u pitanju stanje demokratije, bilježe se mala poboljšanja u Albaniji, na Kosovu i u Sjevernoj Makedoniji, a Srbija je ostala na istom nivou. Nazadovanje je zabilježeno jedino u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini, prenosi Glas Amerike.
U izvještaju se pominje polarizacija u Crnoj Gori i Sjevernoj Makedoniji.
U dokumentu se navodi da je politička polarizacija u Crnoj Gori, najviše povodom pitanja nacionalnog identiteta, dovela do pada dvije vlade.
Kao dodatak tome, u Skupštini su usvojeni zakoni koji podrivaju osnovna ljudska prava, dok Ustavni sud nema kvorum da razmatra sporne akte.
Ipak, nedavni poraz Mila Đukanovića, koji je vodio državu duže od tri decenije, na predsjedničkim izborima budi nadu da će doći do smjene generacija, navodi Fridom haus.
Izvještaj u delu za Srbiju navodi da se opozicija vratila u političku arenu, posle bojkota 2020. godine, ali da su predsjedničke i parlamentarne izbore 2022. godine obilježile neregularnosti, rezultirajući pobjedom Aleksandra Vučića i njegove Srpske napredne stranke.
Vučić se održao na vlasti tako što je sebe postavio kao ključnu ličnost za domaću i regionalnu bezbednost, koristeći razne krize koje je sam pravio kako bi skretao pažnju sa toga što njegova vlada preuzima medije i ućutkuje kritičare iz civilnog društva, piše Fridom haus.
Organizacija takođe konstatuje da su u 2022. godini građani zemalja kandidata za EU generalno održali podršku za članstvo u EU, ali da su ostali skeptični prema tome da bi puno članstvo moglo da se dogodi uskoro.
Aleksandra Karpi, ekspertkinja Fridom hausa, navodi da za ovakav skepticizam u Srbiji ima više faktora.
“Mislim da je najvažnije imati u vidu da je Srbija ono što nazivamo hibridni režim, tako da su to zemlje koje su između demokratije i autokratije, i to u posljednjih nekoliko godina. Srbija je u nekoliko indikatora pala, najviše zbog kontrole države. Moramo imatu na umu da srpski predsednik Aleksandar Vučić drži kontrolu nad medijima i javnim narativom, što je najverovatnije ogroman faktor koji utiče na ovo razočaranje građana. Ali nije sve na Vučiću i na srpskoj vladi, mislim i da Evropska unija može da uradi više da pokaže koliko je koristan evropski proces za građane u svim zemljama kandidatima”, navela je Karpi u intervjuu za Glas Amerike.
